Zanurzyć się w jeziorze przy upałach, które w Norwegii przestały być rzadkością, to prawdziwa przyjemność. Jednak na ciele po kąpieli w słodkiej wodzie może pojawić się czerwona, swędząca wysypka. To świąd pływaków wywołany pasożytem.
– Nie wszyscy reagują na pasożyty, ale niektórzy dostają ostrej wysypki, biegunki i gorączki – mówi starszy badacz Arnulf Soleng z FHI (Instytut Zdrowia Publicznego) w rozmowie z TV2.
Pasożyt zwany cerkaria przenika przez skórę i może powodować wysypkę zwaną świądem pływaków (svømmekløe) lub cercariadermatitis. Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie pojawia się na skórze po kąpieli w słodkiej wodzie, z której pasożyty przeniknęły do skóry kąpiącego się.
– Jest to uciążliwe, ale na szczęście nie niebezpieczne – mówi starszy badacz Arnulf Soleng z FHI w rozmowie z TV2.
Pierwszymi objawami zakażenia pasożytami są uczucie łaskotania i mrowienia na skórze. Zwykle trwa to godzinę i może pojawić się od kilku minut do kilku dni po kontakcie z wodą. W końcu w tym obszarze mogą pojawić się czerwone obrzęki.
Objawy ustępują w ciągu jednego do dwóch tygodni. Leczenie wysypki zwykle nie jest konieczne.
Spodziewane namnożenie pasożyta
Pasożyt cerkaria jest rodzajem płazińca. Jego docelowym żywicielem są określone gatunki ptaków lub ssaków. Świąd pływaków pojawia się w czasie, gdy pasożyt w jednej ze swoich larwalnych postaci jest uwalniany z ciała ślimaka do wody. W kontakcie z człowiekiem przenika do skóry.
Cerkarie żyją 24 godziny.
Na szczęście pasożyt nie może rozwijać się u człowieka, dlatego umiera kilka milimetrów pod skórą. Czerwona, swędząca wysypka jest reakcją alergiczną na pasożyta.
Pasożyt żyje tylko w słodkiej wodzie i może być przenoszony między akwenami przez ptaki. Nie występuje w Polsce. Największe ryzyko wystąpienia świądu pływaków pojawia się, gdy woda jest cieplejsza niż 15–20 stopni.
Ostatnie tygodnie obfitowały w słoneczne dni. To może spowodować rozkwit pasożyta.
FHI radzi, jak zapobiec świądowi pływaków:
- Kąp się w obszarach wodnych, w których nie występuje dużo ślimaków, czyli unikaj obszarów z dużą ilością wodnej roślinności.
- Unikaj plaż narażonych na wiatry od lądu, ponieważ cerkarie mogą się tam gromadzić.
- Unikaj płytkich obszarów, w których mogą gromadzić się cerkarie.
- Osusz skórę ręcznikiem zaraz po wyjściu z wody.
- Weź prysznic zaraz po wyjściu z wody.
- Badanie naukowe wykazało, że wodoodporny filtr przeciwsłoneczny z ochroną przed meduzami może chronić przed pasożytami, które powodują swędzenie u ludzi.
Źródło: FHI
Rejestrowanie przypadków
Od czasu zarejestrowania pierwszych przypadków w 1980 r. świąd pływaków odnotowano w 260 jeziorach w Norwegii. W 2019 roku było ich ponad 320, informuje FHI.
Przegląd wszystkich miejsc, w których wykryto świąd pływaka znajduje się na: stronie internetowej FHI.
FHI chce mieć przegląd występowania świądu pływaka w Norwegii. Dlatego kieruje prośbę do każdego, kto odczuwa swędzenie podczas pływania o wysłanie wiadomość e-mail na adres: skadedyr@fhi.no z informacją, gdzie się kąpał.