Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności został powiadomiony, że w kilku produktach spożywczych znajduje się toksyczny pestycyd – tlenek etylenu. W związku z tym z rynku wycofano artykuły zawierające dodatek skażonej nim mączki chleba świętojańskiego .
Tlenek etylenu znaleziono m.in. w popularnym pasztecie z wątróbki, w sardynkach, batonach i lodach.
Mączka z chleba świętojańskiego, czyli E410 (johanesbrødkjernemjøl) jest neutralnym smakowo, bezglutenowym środkiem wiążącym i zagęszczającym, wytwarzanym z nasion, które znajdują się w strąkach owocowych drzewa chleba świętojańskiego.
Drzewo chleba świętojańskiego uprawiane jest w rejonie śródziemnomorskim i wzięło swoją nazwę od biblijnej osoby Jana Chrzciciela, dla którego strąki owoców z tego drzewa były podobno jedynym pożywieniem podczas pobytu na pustyni.
Mączka z chleba świętojańskiego, o której mowa, prawdopodobnie pochodzi z Turcji. Wykryto w niej dodatek toksycznego tlenku etylenu. Zgodnie z przepisami UE i EOG jego stosowanie w produkcji żywności jest zakazane. Tlenek etylenu jest skutecznym środkiem dezynfekującym i prawdopodobnie został użyty w celu usunięcia bakterii z produktów, które zostały skażone podczas uprawy.
– Tlenek etylenu może uszkadzać DNA, czyli geny i materiał genetyczny, i jest rakotwórczy – mówi badaczka i toksykolożka z Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego (FHI), Helle Katrine Knutsen.
Środek ten najczęściej stosuje się do produkcji płynów zapobiegających zamarzaniu, rozpuszczalników, detergentów, klejów, pianek poliuretanowych i farmaceutyków.
– Można założyć, że spożycie jest tu krótkotrwałe, jak również możliwy wzrost ryzyka zachorowania na raka w wyniku tego jest niski, ale nie można go określić ilościowo – mówi Knutsen.
Nie jest to pierwszy przypadek wykrycia tlenku etylenu w żywności.
W ubiegłym roku wycofano dużą partię produktów po wykryciu tlenku etylenu w nasionach sezamu z Indii. Doprowadziło to do wzmocnienia kontroli przywozu nasion sezamu do UE i EOG.
W lipcu tego roku kilka krajów UE odkryło partie mąki z ziaren chleba świętojańskiego, które zostały skażone toksycznym i zakazanym pestycydem.
Tlenek etylenu jest pestycydem, którego stosowanie w żywności i paszy jest zabronione w UE i EOG, ponieważ substancja ta może zwiększać ryzyko poważnych szkód zdrowotnych.
Badania pokazują, że tlenek etylenu może być genotoksyczny, tj. substancja może uszkadzać geny i z czasem zwiększać ryzyko zachorowania na raka. Długotrwałe spożycie może powodować nowotwory tkanek limfatycznych lub piersi oraz białaczkę.
Surowce zawierające tlenek etylenu są nielegalne w przemyśle spożywczym nawet w niewielkich ilościach.
Dag Olav Stokken, dyrektor ds. komunikacji w Orkli, również postrzega stosowanie tlenku etylenu jako narastający problem.
Orkla znalazła ślady tlenku etylenu zarówno w pasztecie Stabburet, jak i w sosie śmietanowym do pizzy. Firma została poinformowana o odkryciu toksycznej substancji przez dwóch dostawców.
Ostrzeżenie wpłynęło na początku lipca. Stokken twierdzi, że surowiec przechodzi kilka etapów, przez co nie mają bezpośredniego kontaktu z producentami mączki z ziaren chleba świętojańskiego. Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności nie ma też informacji o tym, kto wyprodukował skażoną mąkę.
Orkla wprowadziła teraz wymóg posiadania certyfikatu analizy pod kątem obecności tlenku etylenu we wszystkich surowcach otrzymanych z mączki chleba świętojańskiego.
Norweski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności twierdzi, że nie wie od jakiego czasu tlenek etylenu znajdował się w mączce chleba świętojańskiego znajdującego się we wszystkich tych produktach.
– Firmy same muszą dokonać wstępnej oceny towarów, które produkują lub importują – mówi starsza inspektor Vigdis Jenderå z Norweskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności i dodaje, że firmy muszą żądać dokumentacji dotyczącej surowców.
Produkty, które zostały wycofane z rynku (za: Matportalen.no):
- King Oscar AS: ulike varianter av Sardiner i tomatsaus (02.08.21)
- Mars Norge: Snickers og Twix iskrem (22.07.21)
- Stabburets posteivarianter (22.07.21)
- Rømmedressing solgt i små poser som tilbehør til noen varianter av BigOne pizza (22.07.21)
- Froneri: Smarties Pop-Up iskrem (22.07.21)
- Eldorado: Fløtegratinerte poteter 750g (21.07.21)
- REMA 1000 Fløtegratinerte poteter 750g (20.07.21)
- Béarnaise J&M 220g og Béarnaise Coop Smak 220 g (14.07.21)
Źródło: NRK
Zdjęcie: K.Karp