Obrońcy Zaniara Matapoura w liście do Ministerstwa Sprawiedliwości piszą, że oświadczenia Policyjnej Służby Bezpieczeństwa (Politiets sikkerhetstjeneste, PST) były „bardzo poważnymi naruszeniami”.
Przypomnijmy: w nocy z piątku na sobotę 25 czerwca 2022 roku w pubie i klubie nocnym London znajdującym się w centrum Oslo doszło do strzelaniny, której sprawcą był Matapour. Zginęły w niej dwie osoby, a 21 zostało rannych, w tym 10 poważnie. Mężczyzna jest oskarżony o morderstwo, usiłowanie zabójstwa i terror po masowej strzelaninie.
Reakcję obrońców wywołało oświadczenie tymczasowego szefa PST Rogera Berga w czasie konferencji prasowej 25 czerwca, który powiedział, że służby „uważają ten akt za skrajnie islamistyczny akt terroryzmu”.
Obrońcami Matapoura są prawnicy Bernt Heiberg i John Christian Elden. Elden został wskazany przez Matapoura niedługo po aresztowaniu. Obrońca zebrał zespół prawników, którzy będą bronić 43-letniego Zaniara Matapoura. Powoływanie zespołu jurystów to praktyka stosowana w poważnych sprawach karnych.
Do skargi, którą stanowi pięciostronicowy list, obrońcy dołączyli artykuły prasowe z norweskich gazet, a także materiał NRK, w których cytowani są Berg oraz doradca strategiczny w PST Siv Sørensen. List został wysłany do Ministerstwa Sprawiedliwości, otrzymał go również Prokurator Generalny.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Berg: W Norwegii mieszka wielu zradykalizowanych islamistów
W materiale NRK, na który powołują się obrońcy, Berg powiedział: „Jesteśmy głęboko przekonani, że stoją za tym skrajni islamiści”.
– To są oświadczenia, których norweskie władze publiczne nie mogą w żaden sposób składać, a my stawiamy duży znak zapytania w związku z wydaniem takiego oświadczenia przez PST – mówi NRK obrońca Bernt Heiberg.
„Państwo reprezentowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego jest proszone o uznanie odpowiedzialności za naruszenie” – piszą w liście prawnicy. Wskazują, że tego typu wypowiedzi są stwierdzeniem winy, niezgodnym z zapisami konstytucji i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Bernt Heiberg i John Christian Elden nazywają te wypowiedzi naruszeniem praw człowieka i wskazują, że państwo ma obowiązek zareagować.
„Fakt, że dana osoba uważa kogoś za winnego przed wydaniem wyroku, należy uznać za przestępstwo” – piszą w liście prawnicy.
PST nie skomentowało sprawy.
– Jesteśmy odbiorcą kopii listu wysłanego do Ministerstwa Sprawiedliwości – potwierdził w rozmowie z NRK Martin Bernsen z PST.
Obrońcy uważają, że wypowiedzi PST skierowane do opinii publicznej znacznie różnią się od podejścia przyjętego przez okręg policji w Oslo.
Zdaniem obrońców „należy zadbać o to, aby ta forma nielegalnych oświadczeń władz publicznych natychmiast ustała. Jednocześnie poprosiliśmy również ministerstwo, jako przedstawiciela państwa norweskiego, o uznanie, że doszło do naruszeń”.
Należy pamiętać, że PST to tajna służba i nie jest wykluczone, że służby te posiadają tajne informacje, które niezbicie wskazują na słuszność twierdzenia, że za zamachem stoją skrajni islamiści.
– Wielokrotnie mówiliśmy, że jeśli takie informacje są dostępne, oczekujemy, że zostaną one umieszczone w sprawie zgodnie z ogólnym norweskim prawem procesowym, abyśmy jako obrońcy Matapoura również mieli do nich dostęp. Oczywiste jest, że nie można manipulować opinią publiczną za pomocą tajnych dowodów bez jednoczesnego zapewnienia obrońcy dostępu do kontrargumentów – mówi Heiberg.
„Oświadczenia, których dotyczy skarga, zostały złożone w związku ze sprawą karną będącą przedmiotem dochodzenia. Skarga została przekazana do oceny Prokuratorowi Generalnemu – pisze Ministerstwo Sprawiedliwości w e-mailu do NRK.