Od początku tego roku mieszkańcy Kristiansand cieszą się darmowymi przejazdami przez miasto. Bramki przejazdowe (bommene) są wyłączone i nie naliczają ani grosza – a to z powodu bałaganu i powolnego podejmowania decyzji na szczeblu centralnym. Chodzi o pakiet transportowy faza 2 dla regionu Kristiansand (Stortingsvedtak om samferdselspakke fase 2 for Kristiansandsregionen).
Pakiet transportowy
Kto nigdy nie przejeżdżał przez miasto w godzinach szczytu, nie wie co to korki.
Jeszcze do niedawna system drogowy w Kristiansand miał dwa newralgiczne punkty tzw. bottleneck (wąskie gardło). Pierwszym z nich był Varoddbrua, czyli most nad Topdalsfjorden z Torsvik po wschodniej stronie i Varodden na zachodzie. Do zeszłego roku Varoddbrua składał się właściwie z dwóch mostów – jednego wiszącego, ukończonego w 1956 r. i nowszego, otwartego w 1994 roku. Starszy z mostów został już rozebrany, zastąpiony nowym trzypasmowym i obsługuje ruch w kierunku wschodnim. Przy moście trwają ostatnie prace drogowe, które powodują czasowe spowolnienia ruchu, jednakże jest to nieporównywalne do tego, z czym mierzyli się wcześniej np. mieszkańcy Søm wracający w godzinach szczytu z pracy do domu.
Drugim wąskim gardłem, niestety nadal utrudniającym ruch, jest trasa między Gartnerløkka i Kolsdalen w centrum Kristiansand, codziennie zatłoczona w godzinach szczytu. Odcinek ten powoduje opóźnienia w ruchu drogowym do i z centrum miasta Kristiansand, w ruchu przelotowym na E18/E39 oraz w ruchu promowym do Norwegii na E39. W mieście nie ma też zbyt wielu opcji objazdów, co sprawia, że wypadki drogowe i nieprzewidziane przestoje komunikacyjne korkują drogę na kilka godzin.
Pakiet transportowy dla regionu Kristiansand faza 2 KVU priorytetuje właśnie ten odcinek E18/E39, dzięki czemu – dzięki rozbudowie – codzienne podróżowanie będzie łatwiejsze i lepsze dla wszystkich grup użytkowników dróg.
Rozpoczęcie budowy w 2021 r.
Rozbudowa zapewni lepszy dostęp do terminalu promowego, dworca kolejowego, portu, centrum miasta na zachód oraz do Riksvei 9. Ponadto projekt obejmuje rozwiązania dla transportu publicznego i rowerowych dróg ekspresowych. Zgodnie z planem rozpoczęcie budowy powinno nastąpić w 2021 r., a jej zakończenie w 2026 r.
W związku z tym, w pierwszym kwartale 2021 roku, rząd przedłożył do parlamentu (Storting) propozycję opracowania i finansowania 2 etapu pakietu transportowego dla regionu Kristiansand. To spowodowało, że pobór opłat na istniejących bramkach w Kristiansand został wstrzymany 1 stycznia 2021 r. Kiedy Parlament zgodzi się na częściowe finansowanie opłat drogowych w ramach pakietu transportowego dla 2 etapu regionu Kristiansand (KVU), opłaty za przejazd zostaną wznowione.
Nowe opłaty za przejazdy w Kristiansand
Prawdopodobnie otwarcie bramek poboru opłat nie nastąpi jednak wcześniej niż pod koniec wakacji. Jeszcze podczas naszej rozmowy w marcu, Burmistrz Kristiansand, Jan Oddvar Skisland, mówił, że bramki zaczną działać około 1 maja, ale jest początek czerwca i punkty poboru opłat nadal są wyłączone. Ostatecznie okres bezpłatnego przejazdu przez miasto może przedłużyć się do prawie ośmiu miesięcy.
To właśnie brak decyzji Stortingu w sprawie 2 fazy pakietu transportowego dla regionu Kristiansand był powodem zamknięcia bramek z początkiem 2021 roku, a w tej chwili ze względu na błędy formalne wniosek nie może zostać sfinalizowany. Burmistrz obawia się, że kilka planowanych projektów związanych z pakietem będzie musiało zostać przesuniętych z powodu braku funduszy. Dodajmy, że punkty poboru opłat naliczały miesięcznie średnio 50 milionów koron. Pobór opłat miał być przeznaczony głównie na finansowanie rozwoju Gartnerløkka – budowa miała być współfinansowana z opłat drogowych w Kristiansand (2.1 miliarda), a 1.3 miliarda pochodzić ma z budżetu państwa.
Zanim punkty poboru opłat zostaną ponownie uruchomione musi zostać zawartych kilka umów. Do tego dochodzi jeszcze zapis w ustawie o administracji publicznej, zgodnie z którym decyzje taryfowe muszą być ogłaszane co najmniej cztery tygodnie przed ponownym rozpoczęciem poboru opłat. Zarówno turyści, jak i stali mieszkańcy najprawdopodobniej będą cieszyć się tego lata bezpłatnymi przejazdami przez Kristiansand.
Budowa tunelu pod Otrą
Rozważane są również podwyżka opłat z przejazdy oraz postawienie nowych bramek.
W związku z pakietem transportowym została zaproponowana dla samochodów osobowych maksymalna cena 32 koron. Jednak propozycja ta spotyka się ze sceptycyzmem ze strony kilku partii, ponieważ jeśli Kristiansand ma pobierać wyższe opłaty za przejazd, państwo powinno również zwiększyć dofinansowanie na inwestycje drogowe w gminie. Obecnie, we wniosku dotyczącym nowego systemu opłat drogowych dla gminy Kristiansand, zarówno gmina jak i okręg (fylke) muszą pokryć 20% rachunku za kilka nowych projektów. Zatem, jeśli wykonanie jakiegoś projektu wynosi 3 miliardy koron, to gmina Kristiansand musi ponieść koszty 600 milionów, co jest po prostu ogromną sumą. I nawet jeśli byłoby to rozłożone na lata, to i tak możliwości współfinansowania przez gminę 20% ostatecznej kwoty inwestycji są bardzo nierealne. Lider KrF, Jørgen Kristiansen, mówi wręcz o tym, że konieczne będą podwyżki podatku od nieruchomości, aby podreperować budżet.
Opłaty
W środę wieczorem odbyło się spotkanie Rady Miasta, na którym dyrektor ds. rozwoju i planowania miejskiego Ragnar Evensen poinformował, że Storting zdecydował, że opłaty za przejazd w Kristiansand zostaną przywrócone. Punkty poboru opłat będą takie same jak dotychczas, a maksymalna cena za konwencjonalne samochody osobowe to 24 korony.
Pieniądze zostaną przeznaczone głównie na finansowanie Gartnerløkka.
Ferde, firma, która jest operatorem punktów poboru opłat w Kristiansand, podaje na stronie internetowej, że jest w trakcie przygotowań do naliczania opłat. Na razie czekamy na ogłoszenie decyzji, kiedy firma uruchomi bramki. Od jej ogłoszenia muszą minąć cztery tygodnie, zanim naliczanie się rozpocznie.
Na podstawie: FVN, Veier24, Vegvesen, Bussmagasinet, regjeringen.no