Close Menu
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Kategorie
  • Aktywnie
    • Podróże
    • Sport
    • Wędkarstwo
  • Kultura
    • Felieton
    • Film
    • Literatura
    • Muzyka
  • På norsk
    • Kronikk
  • Reportaże i wywiady
  • Społeczeństwo
    • Dzieci
    • Historia
    • Kulinaria
    • Lokalnie
    • Ludzie
    • NAV
    • Opinia
    • Środowisko
  • Wiadomości
    • Polityka
      • Polityka lokalna
      • Wybory 2021
  • Zdrowie
    • Covid-19
  • Українською
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube
Facebook Instagram X (Twitter) YouTube
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
Strona główna»Społeczeństwo»Historia»A za pierwszą wypłatę kupię sobie armatę
Historia

A za pierwszą wypłatę kupię sobie armatę

By Konrad Olszanowski19 października 2021Brak komentarzy4 minuty czytania
Udostępnij
Facebook Twitter LinkedIn Email
Artykuł został opublikowany ponad rok temu, dlatego zawarte w nim informacje mogą być nieaktualne.

Adolf wstał zza wielkiego mahoniowego biurka i podszedł do mapy Europy wiszącej na ścianie. 

– Musimy kontholiren cieśniny duńskie!

– Jawol main firer – odparł Bormann stając na baczność i wykonując jednocześnie prawą ręką gest zamawiania pięciu piw.

– Tu postawimy aine grose armatę i będziemy bombardiren brytyjskie okręty z południa na północ, a drugą grose armatę… gdzieś tu i bombardiren w drugą stronę – wskazał na południowy cypel na mapie.

– Doskonale main firer, tylko wskazał pan Grenlandię.

– Ja, oczywiście. Chodziło mi o…- zawahał się i przeczytał nazwę miasta na południu Norwegii. – Tu, w Khistinsand. Aine grose armatę i dużo, dużo beton. Iś libe beton!

– Fantastiś, jednak zasięg dział nie obejmie całej cieśniny.

– Aine klaine pole minowe tu, pośrodku i bedzie alles gut. 

– Jawol!

Hitler miał rację. Blokada cieśnin duńskich była niezwykle ważna dla Niemców. Chodziło oczywiście o przepływy strategiczne i bezpieczeństwo własnej floty, dlatego w 1941 roku rozpoczęto budowę baterii nadbrzeżnych w Hanstholm w Danii, a później po stronie norweskiej w Kristiansand, konkretnie osiem kilometrów na południe w Møvik.

Do budowy tego kompleksu zatrudniono początkowo 750 Norwegów, 350 Duńczyków i 300 Niemców. Jednak ze względu na ogrom prac, jak i niedostatek siły roboczej, sprowadzono około 200 radzieckich jeńców wojennych.

Odległość między dwiema bateriami wynosi 126 kilometrów, więc działa zamontowane na obu brzegach musiały być potężne, dlatego Friedrich Krupp musiał się bardzo ucieszyć, kiedy otrzymał zamówienie na kolejne 4 działa kalibru 381 mm, bo to bardzo drogi sprzęt. Podobne były montowane między innymi na niemieckich pancernikach Bismarck i Tirpitz, tak więc Krupp zapewne zacierał ręce i patrzył na rosnący stan swojego konta bankowego.

Takich kolosów nie można sobie ot tak postawić i zacząć z nich strzelać.

Wybudowano dla trzech z tych dział tak zwane otwarte studnie, czyli wybetonowane płaskie zagłębienia, w których je osadzono. Pod nimi znajdowały się pomieszczenia techniczne i mieszkalne dla załogi obsługującej. Amunicja dostarczana była transportem szynowym oraz dźwigami.

Wystawa w bunkrze komunikacyjnym.

Cała bateria Vara, nazwana tak na cześć poległego niemieckiego generała, noszącego właśnie takie nazwisko, była doskonale skomunikowana i zaopatrzona. Magazyny, stanowiska dowodzenia, latryny, warsztaty naprawcze, agregaty prądotwórcze, lazaret, kantyna i cała reszta rzeczy potrzebnych do samodzielnego funkcjonowania były ukończone w roku 1943. Planowano także montaż czwartego działa, tym razem „schowanego” w odpowiednim bunkrze, jednak to przedsięwzięcie nie udało się Niemcom. Statek przewożący jego lufę został zatopiony przez brytyjski bombowiec.

Tak wielkie działa potrzebują odpowiedniej amunicji. Pociski kalibru 381 mm ważyły 500 kg i 800 kg, a wystrzeliwane były na odległość do 55 km!

Prawie dwudziestometrowa lufa, ważąca 110 ton, osadzona była w obrotowej wieży o wymiarach 19 m na 7,6 m. Załoga całej baterii Vara to 450 chłopa mieszkających na miejscu. Każde działo obsługiwało 54 żołnierzy. Mieszkali oni w bunkrach co nie było specjalnie komfortowe. Pomimo wentylacji i ogrzewania zawsze było tam chłodno i wilgotno. 

Niemiec z wąsem miał rację co do lokalizacji swoich dział. Były one skutecznym straszakiem dla alianckich okrętów i podczas II wojny nie strzelano z nich, wyłączając ćwiczenia. 

Po zakończeniu działań wojennych w Norwegii pozostała duża ilość niemieckiej broni. Cześć z niej była jeszcze jakiś czas wykorzystywana przez wojsko norweskie, jednak polityka aliantów, głównie Brytyjczyków, opierała się na koncepcji zniszczenia posiadanej broni zdobycznej. Broń się zużywa, niszczy i psuje, potrzebne są więc do niej części zamienne, a te wytwarzane były przecież w Niemczech. Chodziło o to, aby przez produkcję części zapasowych nie wspierać niemieckiej gospodarki zbrojeniowej, bo… z Niemcami nic nigdy nie wiadomo.

W 1957 roku została oddana ostatnia salwa z dział w Møvik, a potem dwie z trzech armat zostały pocięte na złom.

Tę zachowaną można podziwiać do dzisiaj.

Kanonmuseum w Møvik jest lokalną atrakcją turystyczną, do której ciągną pasjonaci z całego świata, w końcu to drugie co do wielkości zachowane działo na świecie. Przeszło ostatnio remont i zostało pomalowane w barwy maskujące.

Kawiarnia w Kanonmuseum w Møvik.

W bunkrze pod nim można zobaczyć wiele eksponatów z tamtego czasu. Pociski, dalmierze, całą masę oprzyrządowania, karabiny na stojakach i co dosyć rzadkie w tego typu miejscach, oryginalne napisy w języku Niemieckim. Warto zobaczyć to miejsce, bilet wstępu kosztuje 90 nok dla dorosłych i 40 dla dzieci.


Podoba Ci się artykuł? Doceniasz naszą pracę? Wesprzyj nas wpłacając dowolną kwotę na SPLEIS


Wszystkie zdjęcia zostały udostępnione przez Vest-Agder-museet.

Kristiansand Møvik
Udostępnij. Facebook Twitter LinkedIn Email

Powiązane

Sport, emocje i tiramisu: turniej dla Mariki

Chcesz wjechać do Sørlandsparken? Teraz musisz zapłacić

Dialekt z Kristiansand zanika

Zostaw kometarz Anuluj komentarz

Na czasie

Vøringsfossen, gwiazda wśród norweskich wodospadów?

Aktywnie 6 maja 2025

Narodowy symbol Obiło mi się o uszy, że wodospad Vøringsfossen postrzegany jest przez Norwegów jako narodowy…

Przemoc w związku: Gdzie szukać pomocy

6 maja 2025

Niepokojące trendy wśród młodzieży w Agder: przemoc, rozboje i „kapitał strachu”

5 maja 2025

Weź udział w wyborach Prezydenta RP w Norwegii!

4 maja 2025

Polska Szkoła Sobotnia w Moss

2 maja 2025

Kryzys: masz sobie poradzić przez tydzień

2 maja 2025

Legoland? Warto, warto!

30 kwietnia 2025

Dożywocie dla Norwega za zabójstwo w Oświęcimiu

30 kwietnia 2025

Viggo Kristiansen ponownie przed sądem – adwokat chce 90 milionów koron odszkodowania

29 kwietnia 2025

Oslo: Bieg Konstytucji 3 Maja

28 kwietnia 2025

Dlaczego nie chcemy mieć dzieci? Nowy raport

27 kwietnia 2025

Morderstwo w Baneheia: Sprawa, która wciąż trwa

26 kwietnia 2025

Spotkanie Trump-Støre: „bardzo dobre” czy „żenujące”? 

25 kwietnia 2025

Emerytura w Norwegii: Co czwarta osoba traci prawo do wcześniejszej emerytury​

24 kwietnia 2025

Stig Millehaugen, najgroźniejszy człowiek w Norwegii zatrzymany

23 kwietnia 2025
Dane kontaktowe

Polsk-Norsk Forening Razem=Sammen
nr org. 923 205 039

tel. +47 966 79 750

e-mail: kontakt@razem.no

Redakcja i współpraca »

Ostatnio dodane

Допомога (Dugnad). Чи пасує він до української душі?

20 maja 2025

Oslo: Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska spotka się z Polonią

20 maja 2025

Oslo Gardemoen: przygotuj się na długie kolejki 

20 maja 2025
Współpraca

Razem Norge jest laureatem nagrody "Redakcja medium polonijnego 2025", przyznawanej przez Press Club Polska.

Facebook Instagram X (Twitter) YouTube

Informujemy, że polsko-norweskie stowarzyszenie Razem=Sammen otrzymało za pośrednictwem Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" dofinansowanie z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2024 – Media i Struktury. Nazwa zadania publicznego: Wsparcie działalności organizacji polonijnych w krajach skandynawskich Kwota dotacji 2024: 78,587.60 PLN w 2024 r. Całkowita wartość zadania publicznego 2024: 232 704,80 PLN Data podpisania umowy: Październik 2024 r. Wsparcie w ramach projektu dotyczy m. in. dofinansowania kosztów wynajmu pomieszczeń, ubezpieczenia, wynagrodzeń pracowników, zakupu materiałów biurowych oraz innych kosztów funkcjonowania organizacji.

Ansvarlig redaktør: Katarzyna Karp | Administrasjonssjef: Sylwia Balawender
Razem Norge arbeider etter Vær Varsom-plakatens og VVP regler for god presseskikk. Alt innhold er opphavsrettslig beskyttet.

© 2025 Razem=Sammen | Made in Kristiansand

Wprowadź szukaną frazę i naciśnij Enter, aby przejść do wyników wyszukiwania. Naciśnij Esc, aby anulować.