28 września w Narwiku oraz 14 października 2021 roku w Gdyni, miało miejsce otwarcie wystawy poświęconej polskim jeńcom wojennym i pracownikom przymusowym wywiezionym w latach 1942-1945 do niemieckich obozów pracy w Północnej Norwegii. Wystawa „Trud i Zwątpienie” jest efektem współpracy norweskiego badacza Michaela Stokke z Centrum w Narwiku z panem Andrzejem W. Święchem oraz Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
W marcu 1942 roku do Norwegii przybyła pierwsza grupa polskich jeńców wojennych. W okresie okupacji hitlerowskiej było ich 1722, podzielonych na 3 bataliony robocze (nr 41, 28 i 30). Niewystarczająca siła robocza, wobec ambitnych planów budowy licznych fortyfikacji, rozbudowy kolei i dróg w północnej części kraju, spowodowała, że już rok później do kraju fiordów zaczęto sprowadzać także polskich cywilnych pracowników przymusowych. Do końca wojny było ich ok. 3500, w tym 119 kobiet.
Polscy jeńcy w Norwegii
Wystawa „Trud i zwątpienie” skupia się na Polakach wywiezionych do Północnej Norwegii, głównie w rejon Nordland. Opowiada historię wielu z nich, od chwili gdy dostali się do niewoli niemieckiej, poprzez drogę do Norwegii i pobyt w tutejszym niemieckim obozie pracy, na ucieczce lub wyzwoleniu w maju 1945 r. kończąc.
Obecnie wystawę w Norwegii można oglądać w oddziale Muzeum Helgeland, znajdującym się w pomieszczeniach dawnej baterii wybrzeżnej w Grønsvik. Od 18 czerwca będzie ona eksponowana w oddziale Nordlandsmusset, w dawnej baterii „Dietl” na wyspie Engeløy. Polska część wystawy jest w tej chwili eksponowana w Malborku, gdzie pozostanie do końca października 2022 r., a potem następnie trafi do Torunia, do oddziału Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy.