W Norwegii mimo ścisłych regulacji prawnych, zdarzają się nieuczciwi pracodawcy. Kradzież wynagrodzenia jest jednym z najpoważniejszych naruszeń, które obejmuje brak wypłat za przepracowane godziny, niewypłacanie wynagrodzenia urlopowego czy nieuczciwe potrącanie z pensji.
Warto wiedzieć, jak rozpoznać i chronić się przed tego typu oszustwami, szczególnie jeśli jesteś nowoprzybyłym pracownikiem w Norwegii.
Czym jest kradzież wynagrodzenia?
Kradzież wynagrodzenia to szerokie pojęcie, które obejmuje różne formy nieuczciwego traktowania pracowników, w tym:
- Brak wypłaty wynagrodzenia
- Niewypłacanie wynagrodzenia za nadgodziny
- Nieprawidłowe naliczanie wynagrodzenia urlopowego (feriepenger)
- Zaniżanie stawki wynagrodzenia poniżej pensji minimalnej lub poniżej umówionej kwoty
- Niezgodne z prawem potrącenia z pensji
Za takie działania pracodawcom w Norwegii grozi kara do 6 lat więzienia.
Sprawdź, czy możesz stać się ofiarą oszustwa
Niektórzy pracownicy są bardziej narażeni na oszustwa ze strony pracodawców. Oto, kto najczęściej pada ofiarą nieuczciwych praktyk:
Nowoprzyjezdni pracownicy z innych krajów
Jeśli słabo znasz norweski i angielski, a ponadto nie orientujesz się zbyt dobrze w norweskim prawie pracy, jesteś szczególnie podatny na oszustwa. Możliwe, że znajdujesz się w trudnej sytuacji finansowej i nie masz sieci wsparcia. Według statystyk najbardziej narażone są osoby z krajów Europy Wschodniej i Południowej (m.in. Polska, Rumunia) oraz Afryki.
Pracownicy uzależnieni od pracodawcy
Jesteś w tej grupie, gdy na przykład pracodawca oferuje ci zakwaterowanie jako część wynagrodzenia. Brak alternatywy może zmusić cię do akceptowania nieuczciwych warunków pracy.
Młodzi Norwegowie
Jednakże nie tylko obcokrajowcy są podatni na oszustwa. Młodzi Norwegowie, którzy dopiero zaczynają wkraczać w dorosłe życie, nie mają pełnej wiedzy na temat norweskiego prawa pracy i rzadko przynależą do związków zawodowych, co czyni ich szczególnie narażonymi na nieuczciwe traktowanie w miejscu pracy.
Najczęstsze formy oszustw
Nieuczciwi pracodawcy stosują różnorodne metody oszustwa, aby nie wypłacać pełnego wynagrodzenia pracownikom. Oto najczęstsze z nich:
Niewypłacanie wynagrodzenia – Po prostu brak wypłaty pensji za przepracowane godziny.
Zaniżanie pensji – Pracodawcy płacą mniej, niż wynika z umowy lub norweskiego prawa pracy.
Nieuczciwe potrącenia z pensji – Pracodawcy potrącają pieniądze na przykład za chorobę, ubrania robocze, transport do pracy czy szkody na sprzęcie firmowym.
Żądanie zwrotu części wynagrodzenia – Pracodawcy wymagają zwrotu części wynagrodzenia w gotówce po jego wypłaceniu.
Niewypłacanie wynagrodzenia urlopowego – Każdy pracownik ma prawo do feriepenger wynoszącego co najmniej 10,2% wynagrodzenia urlopowego (feriepengegrunnlaget), które powinno zostać wypłacone w następnym roku. Niektórzy pracodawcy nie respektują tego prawa.
Praca za darmo – Pracownicy zmuszani są do pracy w swoim czasie wolnym lub pracy poza granicami Norwegii bez wynagrodzenia.
Fałszowanie dokumentów – Pracodawcy tworzą dwie umowy o pracę: jedna legalna na wypadek kontroli, a druga odzwierciedlająca rzeczywiste warunki pracy.
Jak się chronić?
Dokumentuj swoją pracę
Zawsze staraj się mieć pisemną umowę o pracę, która jasno określa warunki zatrudnienia, wynagrodzenie i godziny pracy. Zbieraj dowody na przepracowane godziny – możesz na przykład prowadzić własny dziennik pracy, zapisywać godziny nadliczbowe i przechowywać kopie wszystkich dokumentów.
Zgłoś problem do odpowiednich instytucji
W przypadku oszustwa, zgłoś się do organizacji takich jak Arbeidstilsynet (Inspekcja Pracy) lub NAV (Urząd Pracy). Możesz również zgłosić sprawę do Nasjonalt tverretatlig analyse- og etterretningssenter (NTAES), czyli organizacji, która zajmuje się zwalczaniem przestępczości ekonomicznej, w tym związanej z pracą.
Skonsultuj się z prawnikiem lub i dołącz do związków zawodowych
W Norwegii przynależność do związków zawodowych daje dostęp do dodatkowej ochrony prawnej. Organizacje te mogą pomóc w negocjacjach z pracodawcą i zapewnić wsparcie w dochodzeniu roszczeń. Jeśli nie jesteś pewien swoich praw lub spotkałeś się z nieuczciwymi praktykami, skontaktuj się z prawnikiem lub związkiem zawodowym.
Znaj swoje prawa
Pracownicy w Norwegii mają szeroką ochronę prawną, w tym prawo do wynagrodzenia za nadgodziny, płatnego urlopu oraz emerytury pracowniczej. Upewnij się, że znasz te prawa, aby nie dać się oszukać.
Co zrobić w przypadku niewypłacenia pensji?
Jeśli pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia, zgłoś sprawę do Arbeidstilsynet, które może podjąć działania przeciwko nieuczciwemu pracodawcy. Możesz również dochodzić swoich praw w sądzie pracy.
Okradanie pracowników to poważny problem, który dotyka głównie osoby o słabej znajomości przepisów związanych z pracą i języka norweskiego. Świadomość swoich praw oraz dokumentowanie wszelkich transakcji i umów to klucz do ochrony przed oszustwami. W przypadku problemów, nie wahaj się szukać pomocy u odpowiednich instytucji.
Jeśli:
- jesteś wykorzystywany przez twojego pracodawcę,
- pracujesz długie dniówki i nie otrzymujesz wynagrodzenia za nadgodziny,
- musisz wynająć mieszkanie od pracodawcy po nieracjonalnie wysokiej cenie,
- jesteś niedopłacony (w Norwegii jest wiele zawodów, w których określona jest płaca minimalna),
- grożono ci lub byłeś narażony na przemoc w miejscu pracy
Dla mieszkańców Agder: Na stronie fairplayagder.no istnieje możliwość anonimowego przekazania informacji. Można również wysłać e-mail: leifvagle@fairplayagder.no lub zadzwonić pod numer: 415 372 66
Podobne organizacje działają w kilku innych miastach Norwegii, z tą różnicą, że zajmują się rynkiem budowlanym, podczas gdy Fair Play Agder obejmuje wiele branż:
- FairPlay Bygg Oslo – można tu zgłaszać sprawy z okolicznych województw oraz innych branż
- FairPlay Bygg Rogaland
- Fairplay Bygg og anlegg Vestland
- Fairplay Bygg og anlegg Nordland
- Uropatruljen w Trondheim
Link do strony zbiorczej https://fairplaybygg.no/
2 komentarze
Oddziały Fair Play Bygg można znaleźć również w województwach Vestlandet i Nordland. Do oddziału w Oslo można zgłaszać sprawy dotyczące okolicznych województw i dotyczących również innych branż niż tylko budowlana. Tu link do strony zbiorczej https://fairplaybygg.no/
Dzięki, aktualizujemy!