Reasumpcja, antyszczepionkowcy, a może cnota niewieścia? Głosowanie na polskie Słowo Roku 2021 organizowane przez Uniwersytet Warszawski nadal trwa, a o jego wynikach dowiemy się na początku nadchodzącego roku 2022. Znamy już za to zwycięzców Młodzieżowego Słowa Roku zorganizowanego po raz 6. przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z UW.
Śpiulkolot
Na szczycie podium stanął ŚPIULKOLOT. To słowo oznacza miejsce do spania i chętnie używane jest w memach. Zagłosowało na nie prawie 10 tysięcy internautów. Z kolei Nagroda Jury przypadła słowu MROZI, które w swoim nowym znaczeniu opisuje moment, w którym czujemy „dreszcz zażenowania i ciarki żenady, sytuację, w której wstydzimy się, że coś oglądamy albo czemuś się przysłuchujemy” – tłumaczy komisja językoznawców. Co ciekawe, słowo ma swojego emoji-odpowiednika: niebieską buzię z wytrzeszczonymi oczami i zaciśniętymi zębami. Jury nie mogło również oprzeć się urokowi jeszcze jednemu słowu, któremu postanowiło przyznać wyróżnienie. ODCISZYĆ SIĘ słyszał pewnie każdy, kto miał do czynienia ze zdalną nauką. „Właściwie dziwne, że żaden słownik nie notuje odciszyć, nie ma go też w korpusach polszczyzny dawnej i współczesnej. Jury przyznaje nagrodę za mądre wykorzystanie mechanizmów gramatycznych oraz za uzupełnienie luki słownikowej” uzasadnia Jury.
Sportsvaske
W Norwegii nie spotkałam się z Młodzieżowym Słowem Roku, choć o młodzieżowym slangu często się słyszy. Språkrådet wyjawiło już za to wyniki konkursu na norweskie Słowo Roku 2021. Tegorocznym zwycięzcą jest SPORTSVASKE. Słowo nie jest wymysłem Norwegów, ale pochodzi od angielskiego sportswashing. Oznacza „oczyszczanie” wizerunku państw naruszających prawa człowieka, poprzez zaangażowanie w sport na arenie międzynarodowej: organizowanie międzynarodowych wydarzeń sportowych na najwyższym szczeblu, kupowanie lub dofinansowywanie klubów.
Szczególnie ostrej krytyce poddawany jest Katar, choć norwescy dziennikarze i sportowcy nie zapominają też o państwach takich jak Zjednoczone Emiraty Arabskie czy Arabia Saudyjska. Katar przygotowuje się do Mistrzostw Świata w piłce nożnej 2022, według raportu Amnesty International kosztem migrantów zarobkowych.
Przykładem na szczególną reakcję na sportsvasking są działania sportowców z klubu Tromsø IL. Po pierwsze klub z Tromsø jako pierwszy na świecie oficjalnie sprzeciwił się mistrzostwom w Katarze. Do bojkotu zachęca teraz cały Norweski Związek Piłki Nożnej Norges Fotballforbund. Do tego podjął się współpracy z Amnesty Interntional i dawnym katarskim migrantem zarobkowym Malcolmem Bidalim. Razem stworzyli dla piłkarzy specjalny “trzeci strój” w kolorach flagi Kataru, z prawdopodobnie pierwszym na świecie wielkim kodem QR na koszulkach. Zeskanowanie kodu powoduje przeniesienie do strony Amnesty International i Tromsø IL objaśniającej sytuację w Katarze.
Wcześniejsze lata
A jakie słowa wygrały „słowo roku” wcześniej? Chyba nikogo nie zdziwi zeszłoroczny zwycięzca koronaen: słowo wytrych, oznaczające zarówno wirusa, chorobę, kryzys, jak i cały czas pandemii. W roku 2019 wygrało z kolei klimabrøl oznaczające głos młodych zirytowanych na opieszałość władz w działaniach wobec kryzysu klimatycznego.
Ciekawe z jaką lekkością konkursy na słowo roku odsłaniają aktualne problemy dotyczące kraju, świata i jednostki, zachęcają do zgłębienia problemów społecznych i do dyskusji.
Raport, w którym Amnesty International ujawnia, że Katar przyczynił się do śmierci 15 000 migrantów zarobkowych oraz petycja do władz FIFA dostępne są w języku angielskim tutaj: https://amnesty.no/sportsvasking-vm-i-qatar