Close Menu
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Kategorie
  • Aktywnie
    • Podróże
    • Sport
    • Wędkarstwo
  • Kultura
    • Felieton
    • Film
    • Literatura
    • Muzyka
  • På norsk
    • Kronikk
  • Reportaże i wywiady
  • Społeczeństwo
    • Dzieci
    • Historia
    • Kulinaria
    • Lokalnie
    • Ludzie
    • NAV
    • Opinia
    • Środowisko
  • Wiadomości
    • Polityka
      • Polityka lokalna
  • Zdrowie
    • Covid-19
  • Українською
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube
Facebook Instagram X (Twitter) YouTube Spotify
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
Strona główna»Społeczeństwo»Mobbing: ukryty problem na norweskim rynku pracy
Społeczeństwo

Mobbing: ukryty problem na norweskim rynku pracy

By Konrad Olszanowski15 listopada 2023Brak komentarzy8 minut czytania
Mobbing w pracy/Мобінг на роботі. Fоtо: Henryk Niestrój / Pixabay
Udostępnij
Facebook Twitter LinkedIn Email
Artykuł został opublikowany ponad rok temu, dlatego zawarte w nim informacje mogą być nieaktualne.

Czy kiedykolwiek doświadczyłeś mobbingu w pracy? To pytanie może wydawać się jednym z tych, na które odpowiedź jest oczywista. Zapytaliśmy kilku osób o ich doświadczenia związane z mobbingiem w miejscu pracy. Początkowo otrzymaliśmy zdecydowanie przeczące odpowiedzi. Jednak wystarczyła chwila refleksji, by rozmówcy przypomnieli sobie sytuacje, które w ich ocenie mogłyby być uznane za mobbing. 

Warto zastanowić się nad tym, dlaczego tak trudno jest zidentyfikować mobbing w miejscu pracy i dlaczego tak wiele osób bagatelizuje lub nie rozumie tego problemu. Historia Marka może pomóc nam przyjrzeć się bliżej mechanizmowi działania mobbingu oraz jego wpływowi na życie zawodowe i osobiste ofiar.

Pracowałem w dosyć dużej firmie budowlanej w Arendal. Na ukończeniu mieliśmy wielki projekt i czas nas gonił. Gonił nas też szef. Przez prawie dwa lata pracy wszystko się jakoś układało, aż tu praktycznie z dnia na dzień sytuacja w pracy była coraz bardziej stresująca. Wymagania dotyczące efektywności wzrosły i końca nie było widać. Byłem odpowiedzialny za czteroosobową ekipę i pod presją szefostwa sam musiałem więcej wymagać od moich kolegów. Sytuacje konfliktowe przeradzały się w kłótnie. Czułem na sobie ogromną presję i wydawało mi się wręcz, że szef się na mnie wyżywa i brałem to coraz bardziej do siebie. Ciągła krytyka, ponaglanie i kontrola sprawiły, że straciłem zapał do pracy, podobnie jak inni pracownicy. Wydajność spadła, a konflikt narastał. Punktem kulminacyjnym był dzień, w którym dowiedzieliśmy się od szefa, że będzie musiał ogłosić bankructwo, bo firma nie zarabia na naszej pracy. Tego było za wiele dla wszystkich. Ludzie się zbuntowali i wygarnęli szefowi, co im leży na wątrobie. Padły słowa takie jak: wyzysk, szantaż i mobbing. Myślę, że to ostatnie słowo zadziałało. Szef przestraszył się go i zaczął gęsto tłumaczyć, że chciał nas tylko zmotywować, że nie krytykował nas bezpodstawnie i nie miał zamiaru nikogo poniżać. Na końcu przeprosił, „jeżeli ktoś poczuł się urażony jego działaniem w ostatnich miesiącach”. Sam nie wiem czy to, co przeżyłem było mobbingiem czy nie i myślę, że mój ówczesny szef także tego nie wiedział, jednak zadziałała na niego „magia” tego słowa.

Zapytaliśmy eksperta czy w tej sytuacji można mówić o mobbingu.

– Nie słyszałem obu stron tej historii. Ale sposób, w jaki jest to przedstawiane, odbieram jako mobbing ze strony pracodawcy. W podobnej sytuacji można powiadomić Norweską Inspekcję Pracy (Arbeidstilsynet) czy organizację Fair Play. Zapraszam do Fair Play Agder i dyskusji ze mną. Mogę sprawę poprowadzić oraz przekazać dalej – mówi Leif Vagle z Fair Play Agder.

Aby odpowiedzieć na pytanie czym jest mobbing w pracy, warto wyjaśnić sobie co mobbingiem nie jest, gdyż słowo to często jest źle rozumiane, błędnie interpretowane, a także nadużywane w sytuacjach konfliktowych w pracy. 

Według prawa mobbingiem nie jest uzasadnione krytykowanie przez pracodawcę, szefa lub współpracowników, nie jest nim także otwarty konflikt w którym strony są równorzędne i nie ma w nim ofiary. Mobbingiem nie jest niekulturalne zachowanie lub zła organizacja pracy, powodująca napięcia pomiędzy ludźmi, a także jeżeli działania przełożonego nie mają na celu poniżenia pracownika, a jedynie realizację wyznaczonego celu. 

Czym jest więc mobbing?

Jest to uporczywe i długotrwałe działanie skierowane przeciwko konkretnej osobie, mające na celu nękanie lub zastraszanie jej. Do zachowań najczęściej występujących zaliczamy: upokarzanie, wyzywanie, ograniczanie wypowiedzi, pomijanie w awansie, deprecjonowanie, wydawanie absurdalnych lub niemożliwych do zrealizowania poleceń, stosowanie przemocy fizycznej, ograniczanie lub pozbawianie obowiązków jak również molestowanie.

– Zdarza się, że osoby, które skarżą się do Arbeidstilsynet albo Fair Play Agder, są za to prześladowane lub wykluczane ze środowiska pracowniczego. Problem z mobbingiem jest tej natury, że trudno go udokumentować. Najczęściej odbywa się na drodze werbalnej lub też dotyczy wyznaczania nudnych czy nieciekawych zadań – dodaje Leif Vagle.

I podpowiada, że sprawy można zgłaszać anonimowo.

Dlaczego ludzie stosują mobbing?

Częstym powodem dręczenia innych jest niska samoocena dręczącego. Poniżając drugą osobę sprawca próbuje podbudować własną pewność siebie i poczucie wartości, pokazując zarówno sobie, jak i otoczeniu, że jest silniejszy lub bardziej kompetentny. To destrukcyjna droga podnoszenia swojego ego kosztem innych.

Innym ważnym czynnikiem, który może prowadzić do mobbingu w pracy, jest rywalizacja zawodowa i chęć awansu „po grzbiecie” poszkodowanego. W środowisku, gdzie konkurencja o awanse i sukces zawodowy jest silnie zakorzeniona, niektórzy pracownicy mogą być skłonni sięgać po różne środki, aby osiągnąć swoje cele. Niestety, w niektórych przypadkach oznacza to wykorzystywanie innych osób i tworzenie toksycznej atmosfery w pracy.

Tego właśnie doświadczył Marcin, który pracował w dużym zakładzie produkującym drewniane prefabrykaty. Marcin był od lat bardzo sumiennym i wydajnym pracownikiem. Jednak w firmie pojawił się nowy, młody człowiek, który okazał się bardzo ambitny. 

Tak wspomina to Marcin:

Nasz ówczesny szef zachorował i poszedł na zwolnienie długoterminowe, zastąpił go nowy pracownik R. R. szybko wprowadził swoje porządki. Zaczął wyznaczać bardzo trudne do zrealizowania normy, nie akceptował sprzeciwu czy tłumaczeń. Przerwy w pracy zmieniły się w monologi lub raczej połajanki nowego „szefa”, który często ośmieszał niektórych z nas na forum publicznym. Kontrolował każdy nasz ruch, często obserwując naszą pracę z ukrycia. Oskarżał nas o sabotaż w firmie, a szefostwu przedstawiał jako bandę nieudaczników, których trzeba prowadzić za rączki. 

R. przywłaszczał sobie także nasze pomysły innowacyjne, prezentując je szefom jako własne. 

Atmosfera w pracy była fatalna, a nasz „boss” wywierał na nas coraz większą presję.

Dużo tego było i mógłbym wymieniać bez końca. Finalnie zgłosiliśmy sprawę do zakładowego przedstawiciela HMS i po serii spotkań, sytuacja się  poprawiła.

Zdarza się także, że ludzie dręczą innych z tak niskich pobudek jak rozrywka, co częściej ma miejsce w zdominowanych przez mężczyzn większych zakładach pracy lub instytucjach, jak na przykład wojsko. Te środowiska wykształciły wręcz pewną kulturę „docierania” nowych pracowników i tam najczęściej dochodzi do aktów przemocy fizycznej lub molestowania na tle seksualnym.

Na pytanie, jakie norweskie firmy szczególnie narażone są na występowanie mobbingu, Leif Vagle odpowiada:

– Trochę trudno to sklasyfikować. Jednak obserwuję, że w firmach zatrudniających obcokrajowców zdarza się to częściej, gdyż pracownicy nie znają przepisów, a pracodawca może tę sytuację chcieć wykorzystać.

Mobbingu w pracy w Norwegii doświadczyło 3,5 proc. spośród wszystkich zatrudnionych, czyli około 90 tysięcy osób, podaje forskning.no. 2,4 procent badanych było dręczonych przez współpracowników, a 1,9 procent przez przełożonych.

Norweski kodeks pracy zawiera przepisy mające mobbingowi przeciwdziałać i chronić zarówno zdrowie psychiczne jak i fizyczne pracowników. Często jednak nieznajomość prawa jak i strach przed utratą pracy doprowadzają do sytuacji, w której dochodzi do mobbingu.

Konsekwencje zdrowotne i odszkodowanie

Badania pokazują, że u osób prześladowanych przez dłuższy czas może wystąpić duże pogorszenia zdrowia psychicznego (nerwice, depresja, brak koncentracji, bezsenność) oraz fizycznego (podwyższone ciśnienie, zaburzenia gastryczne, problemy z układem mięśniowo-szkieletowym). Według Dagens Medisin u 21 z 24 ofiar mobbingu stwierdzono także PTSD, czyli syndrom stresu pourazowego, a 30% z nich podejmowało próby samobójcze.

Samo doświadczanie dręczenia w pracy nie jest podstawą do udzielenia przez lekarza zwolnienia lekarskiego, natomiast problemy zdrowotne spowodowane mobbingiem już tak.

W przypadku, gdy poszkodowany odniósł stratę finansową lub doznał stałego uszczerbku na zdrowiu, może ubiegać się o odszkodowanie od pracodawcy, nawet jeżeli dręczycielami byli inni pracownicy. Podstawą obciążenia pracodawcy jest fakt zaniechania działań przeciwdziałających dręczeniu. W takiej sytuacji warto skontaktować się z wyspecjalizowanym w tej dziedzinie adwokatem.

Co należy robić w sytuacji, gdy pada się ofiarą mobbingu

Każdy pracownik ma obowiązek powiadomić pracodawcę lub dział kadr o doświadczanym osobiście lub zaobserwowanym u innych mobbingu w pracy.

Pracownik ma prawo zgłosić niepokojące okoliczności w przedsiębiorstwie pracodawcy. Zatrudnieni pracownicy mają także prawo zgłosić nieodpowiednie warunki panujące w przedsiębiorstwie zatrudniającego.
czytamy w Ustawie o środowisku pracy w art. 2 A, § 2 A1

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy każdemu zatrudnionemu. Nie może bagatelizować żadnego zgłoszenia dotyczącego mobbingu. Pracodawca musi przeprowadzić dochodzenie i rozmowę zarówno z prześladowanym jak i prześladującym, sporządzić z tych rozmów raport.

Jeżeli w zakładzie pracy zatrudniony jest przedstawiciel HMS, musi być on powiadomiony o każdym przypadku złamania przepisów dotyczących mobbingu i wszelkie podjęte decyzje powinny być z nim konsultowane. 

Działacze związków zawodowych, którzy powołani są między innymi do wspierania pracowników w trudnych sytuacjach w pracy, mogą pośredniczyć w rozmowach obu stron konfliktu i pomagać w ewentualnych mediacjach. 

W większych firmach powołuje się także komisję do spraw środowiska pracy AMU (Arbeidsmiljøutvalget), której zadaniem jest monitorowanie przebiegu sprawy oraz kontrolowanie pracodawcy pod względem przestrzegania prawa. Komisja ta uprawniona jest również do podjęcia decyzji o wszczęciu śledztwa.

Można także prosić o pomoc norweską Inspekcję pracy, czyli Arbeidstilsynet. Warunkiem jest to, że zgłaszający nadal pracuje w tej samej firmie i pracę tę chce kontynuować. 

Wystarczy zadzwonić pod numer 73 19 97 00 i zgłosić problem. Telefon czynny jest w dni powszednie w godz. 09:00–11:00 i 12:00–14:00.

Aby uzyskać porady i wsparcie związane z problemami w pracy, w tym z mobbingiem, można zadzwonić na telefon zaufania tak zwany Arbeidslivstelefonen, tlf: 225 66 700 – od 08:30 do 16:00 w poniedziałek, wtorek, środę i piątek oraz od 08:30 do 18:00 w czwartki poprzez czat. Kontakt mailowy: kontakt@arbeidslivstelefonen.no.

Jeśli sprawa dotyczy firmy na terenie południowej Norwegii, możesz skontaktować się z Fair Play Agder.

W innych rejonach Norwegii:

  • FairPlay Bygg Oslo
  • FairPlay Bygg Rogaland
  • Uropatruljen w Trondheim

Artykuł powstał w ramach projektu Bufdir: „Przeciwdziałanie rasizmowi, dyskryminacji i mowie nienawiści 2023″

Udostępnij. Facebook Twitter LinkedIn Email

Powiązane

Wakacje w Norwegii: polecane kierunki

Norwegia: Mandaty za wykroczenia drogowe 2025

Nieznana historia wyzwolenia Norwegii: niemiecki dowódca skapitulował przed dziennikarzami

Zostaw kometarz Anuluj komentarz

Na czasie

Egenmelding, czyli oświadczenie własne o chorobie

NAV 24 czerwca 2025

Bardzo często pracownicy zagraniczni są przekonani, że pewne regulacje funkcjonują bardzo podobnie lub tak samo…

Monarchia w Norwegii: Koszty sięgają niemal pół miliarda koron

24 czerwca 2025

Norwegia obserwuje: cieśnina Ormuz 

23 czerwca 2025

Sankthans, czyli Jonsok

23 czerwca 2025

Śledztwo bez końca: Ostatni podejrzany w sprawie Lørenskog

20 czerwca 2025

Adija – córka dwóch światów

19 czerwca 2025

Rosyjscy programiści tworzyli systemy nadzoru dla Equinor – eksperci biją na alarm

18 czerwca 2025

Norwegia: wymiana prawa jazdy

17 czerwca 2025

Gjert Ingebrigtsen: Oczyszczony z zarzutów znęcania się nad dziećmi

16 czerwca 2025

REMA 1000 wycofuje produkt: natychmiast przestań go używać

15 czerwca 2025

Oslo – najmniej szczęśliwa stolica Skandynawii

13 czerwca 2025

Wypadek na Melkøya – Polak ostrzegał, teraz walczy o zdrowie

12 czerwca 2025

Tylko w Norwegii – znaczki z wycieczki

12 czerwca 2025

Otwarcie Konsulatu Honorowego RP w Kristiansand

11 czerwca 2025

Nowe próbki nasion w Globalnym Banku Nasion na Svalbardzie

10 czerwca 2025
Dane kontaktowe

Polsk-Norsk Forening Razem=Sammen
nr org. 923 205 039

tel. +47 966 79 750

e-mail: kontakt@razem.no

Redakcja i współpraca »

Ostatnio dodane

Wakacje w Norwegii: polecane kierunki

5 lipca 2025

Norwegia: Mandaty za wykroczenia drogowe 2025

4 lipca 2025

Nieznana historia wyzwolenia Norwegii: niemiecki dowódca skapitulował przed dziennikarzami

3 lipca 2025
Współpraca

Razem Norge jest laureatem nagrody "Redakcja medium polonijnego 2025", przyznawanej przez Press Club Polska.

Facebook Instagram X (Twitter) YouTube

Informujemy, że polsko-norweskie stowarzyszenie Razem=Sammen otrzymało za pośrednictwem Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" dofinansowanie z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2024 – Media i Struktury. Nazwa zadania publicznego: Wsparcie działalności organizacji polonijnych w krajach skandynawskich Kwota dotacji 2024: 78,587.60 PLN w 2024 r. Całkowita wartość zadania publicznego 2024: 232 704,80 PLN Data podpisania umowy: Październik 2024 r. Wsparcie w ramach projektu dotyczy m. in. dofinansowania kosztów wynajmu pomieszczeń, ubezpieczenia, wynagrodzeń pracowników, zakupu materiałów biurowych oraz innych kosztów funkcjonowania organizacji.

Ansvarlig redaktør: Katarzyna Karp | Administrasjonssjef: Sylwia Balawender
Razem Norge arbeider etter Vær Varsom-plakatens og VVP regler for god presseskikk. Alt innhold er opphavsrettslig beskyttet.

© 2025 Razem=Sammen | Made in Kristiansand

Wprowadź szukaną frazę i naciśnij Enter, aby przejść do wyników wyszukiwania. Naciśnij Esc, aby anulować.