Close Menu
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Kategorie
  • Aktywnie
    • Podróże
    • Sport
    • Wędkarstwo
  • Kultura
    • Felieton
    • Film
    • Literatura
    • Muzyka
  • På norsk
    • Kronikk
  • Reportaże i wywiady
  • Społeczeństwo
    • Dzieci
    • Historia
    • Kulinaria
    • Lokalnie
    • Ludzie
    • NAV
    • Opinia
    • Środowisko
  • Wiadomości
    • Polityka
      • Polityka lokalna
      • Wybory 2021
  • Zdrowie
    • Covid-19
  • Українською
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube
Facebook Instagram X (Twitter) YouTube Spotify
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
  • På norsk
  • Українською
  • Wiadomości
  • Społeczeństwo
  • Kultura
  • Reportaże i wywiady
  • Zdrowie
  • Aktywnie
Razem Norge – polska gazeta w NorwegiiRazem Norge – polska gazeta w Norwegii
Strona główna»Społeczeństwo»Historia»Holocaust, czyli zagłada
Historia

Holocaust, czyli zagłada

By Konrad Olszanowski27 stycznia 2023Brak komentarzy5 minut czytania
Niemiecki obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau. Foto: Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
Udostępnij
Facebook Twitter LinkedIn Email
Artykuł został opublikowany ponad rok temu, dlatego zawarte w nim informacje mogą być nieaktualne.

Dziś, 27 stycznia, już osiemnasty raz obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, ustanowiony przez ONZ w 2005 roku.

Data ta to dzień wyzwolenia więźniów z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau przez Armię Czerwoną w 1945 roku. 

Większość ludzi na całym świecie kojarzy Auschwitz z masową zagładą Żydów i mają rację, gdyż Niemcy zamordowali w tym obozie, jak szacują historycy, od 1 do 1,3 miliona osób wyznania mojżeszowego. Niewielu jednak wie, że obóz koncentracyjny Auschwitz został zorganizowany dla Polaków, którzy byli pierwszymi jego więźniami.

W 1940 roku osadzono w obozie blisko 8 tysięcy więźniów, z czego 7 tysięcy to Polacy. Liczba więźniów stale wzrastała i już w 1941 roku było ich ponad 26 tysięcy – około 15 tysięcy Polaków, 10 tysięcy jeńców radzieckich, wziętych do niewoli po ataku Niemiec na ZSRR i ponad tysiąc Żydów.

Dopiero po konferencji w Wannsee w 1942 roku niemieccy urzędnicy, pod przewodnictwem Reinharda Heydricha, postanowili ostatecznie rozwiązać kwestię żydowską, jak eufemistycznie nazwali rozpoczęte, acz niesystemowe dotychczas ludobójstwo Żydów. W wyniku podjętych w Wannsee decyzji, obóz w Auschwitz został włączony do sieci niemieckich obozów śmierci i liczba deportowanych z podbitych przez Niemcy krajów Żydów gwałtownie wzrosła. 

W 1942 roku przywieziono około 197 tysięcy Żydów, w 1943 – około 270 tysięcy, a w 1944 – ponad 600 tysięcy – łącznie blisko 1,1 mln osób. Spośród nich wybrano jako zdolnych do pracy około 200 tysięcy Żydów i osadzono ich w obozie. Reszta została przez Niemców bestialsko zamordowana.

W tym samym czasie, czyli w latach 1942-1944, osadzono w obozie około 160 tysięcy Polaków, Cyganów, Białorusinów, Ukraińców, Czechów, Francuzów i innych, oraz kilkanaście tysięcy jeńców radzieckich i Cyganów, nie ujętych w ewidencji.

Początkowo Niemcy oszukiwali swe ofiary obiecując im deportację na wschód Europy, gdzie mieli osiąść w gettach przedstawianych jako wydzielone enklawy autonomiczne z własnym samorządem. Wielu dało się na to nabrać i dobrowolnie wsiadali wraz z dobytkiem do wagonów jadących jednak prosto do obozów śmierci, gdzie byli okradani ze wszystkiego i prowadzeni do komór gazowych. Później, gdy do Europy zaczęły docierać pogłoski o tym, co dzieje się z ludźmi w obozach, oszustwo nie było już tak skuteczne.

Do wyłapywania ukrywających się Żydów Niemcy wykorzystywali głównie lokalnych policjantów, którzy dostawali rozkaz wykonania list proskrypcyjnych i dostarczenia możliwie wszystkich jednostkom Gestapo, aby później wysłać ich do obozów zagłady. Byli także kolaboranci, w Polsce zwani szmalcownikami, którzy za opłatą dostarczali Niemcom informacji o uciekających przed śmiercią Żydach. Byli tacy w każdym kraju i każdej narodowości: począwszy od Francuzów, Belgów, Norwegów, poprzez samych Żydów, na Polakach i Rosjanach kończąc. Polskie Państwo Podziemne karało śmiercią każdego, kto zajmował się tym procederem.

Za ukrywanie bądź pomoc Żydom, groziły surowe kary, w tym wysłanie do obozu koncentracyjnego. Tak było niemal we wszystkich krajach Europy. Wyjątek stanowiły okupowane części Związku Radzieckiego i Bałkanów oraz Polska, gdzie obowiązywała bezwzględna kara śmierci za jakąkolwiek pomoc, choćby podanie kromki chleba głodnemu dziecku żydowskiemu. Tutaj każdy, kto pomagał Żydom, ryzykował własnym życiem.

Pomimo grożących konsekwencji, w każdym państwie znaleźli się odważni i sprawiedliwi, którzy zdecydowali się ukrywać i pomagać Żydom.

Rotmistrz Witold Pilecki dobrowolnie zgłosił się do KL Auschwitz, aby zorganizować w nim ruch oporu i zbierać informacje na temat życia obozowego. Opisał wszystko w tzw. Raporcie Pileckiego, który został przekazany Aliantom. Sam Pilecki został po wojnie zamordowany przez Sowietów.

W Polsce powstała także rządowa organizacja ratująca Żydów „Żegota”. Według wyliczeń historyków, aby uratować jedno istnienie ludzkie, potrzebna była współpraca około stu zakonspirowanych osób. Dzieci żydowskie uczono języków i chrześcijańskich  modlitw, często ukrywano je w klasztorach. Wyrabiano Żydom fałszywe dokumenty, dające możliwość przetrwania w okupowanym przez Niemców kraju lub ucieczkę za granicę, dostarczano żywność i leki. Pomagali im także zwykli ludzie, ukrywając ich w swoich domach.

Szacuje się, że w samej tylko Polsce osób, które ryzykowały życie udzielając schronienia Żydom, było od 160 do 360 tysięcy.

Jad Waszem, czyli Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu w Jerozolimie, nadaje specjalne medale a także odznaczenia (Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata) w formie posadzonych tam drzew, bohaterom, którzy ratowali Żydom życie. Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata mogą być inspiracją dla młodego pokolenia, dlatego wiedza o tych, którzy byli gotowi złożyć najwyższą ofiarę, by pomóc prześladowanym Żydom, powinna być powszechna.

Oto lista odznaczonych według narodowości:

  • Polska 7232
  • Holandia 5982
  • Francja 4206
  • Ukraina 2691
  • Belgia 1787
  • Litwa 924
  • Węgry 876
  • Włochy 766
  • Białoruś 680
  • Niemcy 651
  • Słowacja 638
  • Grecja 364
  • Rosja 217
  • Serbia 139
  • Łotwa 138
  • Chorwacja 120
  • Czechy 119
  • Austria 112
  • Mołdawia 79
  • Albania 75
  • Rumunia 69
  • Norwegia 67
  • Bośnia i Hercegowina i Szwajcaria 49
  • Armenia 24
  • Dania,  Wielka Brytania 22
  • Bułgaria 20
  • Słowenia 15
  • Macedonia Północna,  Szwecja 10
  • Hiszpania 9
  • Stany Zjednoczone 5
  • Estonia,  Portugalia 3
  • Brazylia,  Chile,  Indonezja,  Peru,  Republika Chińska 2
  • Czarnogóra,  Egipt,  Ekwador,  Gruzja,  Irlandia,  Japonia,  Kuba,  Luksemburg,  Salwador,  Turcja,  Wietnam 1

We wszystkich niemieckich obozach koncentracyjnych zamordowano, w zależności od źródeł, od 6 milionów do 7,5 miliona ludzi, w tym około 6 milionów Żydów. Z rąk Niemców miało zginąć nawet 5,1 miliona polskich obywateli, z czego około 1,5 miliona do 1,7 miliona stanowili Polacy i od 2,9 miliona do 3,3 miliona Żydzi.

Pochylmy się dziś wszyscy nad ich męczeństwem i zróbmy razem wszystko, aby taka tragedia nigdy się nie powtórzyła.  

Artykuł powstał w ramach projektu Bufdir: „Przeciwdziałanie rasizmowi, dyskryminacji i mowie nienawiści 2023″.

historia Polski Polska
Udostępnij. Facebook Twitter LinkedIn Email

Powiązane

Pokolenie JP2

Biało-czerwona 

Międzypokoleniowe mosty: z Poznania do Kristiansand

Zostaw kometarz Anuluj komentarz

Na czasie

Norwegia: Nauczyciele mają prawo podejmować fizyczną interwencję wobec uczniów

Społeczeństwo 3 czerwca 2025

Jesienią w norweskich szkołach zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące sytuacji, w których nauczyciel może interweniować fizycznie…

Jak Polacy w Norwegii głosowali w II turze

2 czerwca 2025

Z lasu na wybory. Polacy głosowali w Kristiansand

2 czerwca 2025

Norwegia: Młodzi werbowani do prania pieniędzy przez aplikację Vipps

31 maja 2025

Polonia w centrum uwagi. Spotkanie z marszałek Senatu RP w Oslo

30 maja 2025

Za co Norwegowie kochają swój kraj?

29 maja 2025

Norgespris – niższe rachunki za prąd czy bomba z opóźnionym zapłonem?

28 maja 2025

Norwegia: Obchody 85. rocznicy bitwy o Narwik

27 maja 2025

W imię tolerancji wobec osób trans prosi się nas, byśmy akceptowali brednie o kobietach z penisem

26 maja 2025

Kierowcy autobusów w Norwegii obawiają się o życie w pracy: „Codziennie myślę o wypadku”

26 maja 2025

Kleszcze – nie tylko norweski problem

25 maja 2025

SV chce darmowych przedszkoli w Oslo: „powinny być dostępne dla wszystkich”

24 maja 2025

Matki pingwinów

23 maja 2025

Norwegia: nie ma ludzi do zbierania truskawek

23 maja 2025

Norwegia i Polska zawarły partnerstwo na rzecz bezpieczeństwa energetycznego i zielonej transformacji

22 maja 2025
Dane kontaktowe

Polsk-Norsk Forening Razem=Sammen
nr org. 923 205 039

tel. +47 966 79 750

e-mail: kontakt@razem.no

Redakcja i współpraca »

Ostatnio dodane

Norwegia: wymiana prawa jazdy

17 czerwca 2025

Gjert Ingebrigtsen: Oczyszczony z zarzutów znęcania się nad dziećmi

16 czerwca 2025

Ulykke på Melkøya – Polakken advarte, nå kjemper han for helsa si

16 czerwca 2025
Współpraca

Razem Norge jest laureatem nagrody "Redakcja medium polonijnego 2025", przyznawanej przez Press Club Polska.

Facebook Instagram X (Twitter) YouTube

Informujemy, że polsko-norweskie stowarzyszenie Razem=Sammen otrzymało za pośrednictwem Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" dofinansowanie z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2024 – Media i Struktury. Nazwa zadania publicznego: Wsparcie działalności organizacji polonijnych w krajach skandynawskich Kwota dotacji 2024: 78,587.60 PLN w 2024 r. Całkowita wartość zadania publicznego 2024: 232 704,80 PLN Data podpisania umowy: Październik 2024 r. Wsparcie w ramach projektu dotyczy m. in. dofinansowania kosztów wynajmu pomieszczeń, ubezpieczenia, wynagrodzeń pracowników, zakupu materiałów biurowych oraz innych kosztów funkcjonowania organizacji.

Ansvarlig redaktør: Katarzyna Karp | Administrasjonssjef: Sylwia Balawender
Razem Norge arbeider etter Vær Varsom-plakatens og VVP regler for god presseskikk. Alt innhold er opphavsrettslig beskyttet.

© 2025 Razem=Sammen | Made in Kristiansand

Wprowadź szukaną frazę i naciśnij Enter, aby przejść do wyników wyszukiwania. Naciśnij Esc, aby anulować.