Większość z nas, jeśli nie każdy z niecierpliwością czeka na urlop. Co jednak, jeśli szef nie zgodzi się na zaplanowany przez nas termin? Jak bardzo musimy uzgadniać czas urlopu z pracodawcą?
Norweska Ustawa o wypoczynku (ferieloven) zawiera przepisy, które zapewniają pracownikom prawo do corocznego urlopu (feriefritid) oraz wynagrodzenia urlopowego (feriepenger).
Zgodnie z tą ustawą, każdy kto wykonuje pracę na rzecz innych, jest zdefiniowany jako pracownik i ma prawo do 25 dni urlopu z uwzględnieniem sobót (25 dni roboczych to 4 tygodnie po 6 dni roboczych plus jeden dzień, tzw. grodagen). Osoby powyżej 60 roku życia mają prawo do 31 dni wypoczynku.
Prawo do urlopu przysługuje po przepracowaniu całego roku w pełnym wymiarze godzin.
Rok, w którym nabywamy prawo do urlopu, nazywa się rokiem naliczenia (opptjeningsåret), natomiast rok, w którym bierzemy urlop, nazywa się rokiem urlopowym (ferieåret).
Wynagrodzenie urlopowe (feriepenger)
Każdy pracodawca zobowiązany jest naliczać dodatek urlopowy, zwany potocznie wynagrodzeniem urlopowym, w wysokości 10,2% rocznego wynagrodzenia brutto.
Wspomniana ustawa zawiera również regulacje ustalające wyznaczanie terminu urlopu, tak aby wypoczynek pracownika nie zakłócał sprawnego funkcjonowania firmy czy przedsiębiorstwa.
Jednak prawo swoje, a rzeczywistość swoje.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Urlop i feriepenger
Duża część pracodawców działa w takim systemie oraz stosuje takie praktyki, które są korzystniejsze dla pracownika aniżeli to, co przewiduje kodeks pracy, na przykład jeśli dotyczy to długości trwania urlopu oraz tego, jak zostanie on wpisany i jak wolne dni będą rozdystrybuowane w ciągu roku. Dlatego zdarza się, że występują nieporozumienia w sprawie tego, jakie są wytyczne co do urlopów w ustawie o wypoczynku. Według ustawy to pracodawca ma większą swobodę działania i z tego względu często występują odchylenia pomiędzy zapisami ustawy a tym, jak w praktyce rozdzielane są dni urlopowe.
Najważniejsze postanowienia Ustawy o wypoczynku dot. przydzielania terminu urlopu
- Pracownik może wymagać, aby zlikwidowano mu najdłuższy 3-tygodniowy urlop, kiedy mowa jest o okresie między 1. czerwca, a 30. września. Ale to pracodawca zdecyduje, kiedy w tym okresie zostaną rozmieszczone dni wolne. Pracownik nie może zatem wymagać, aby najdłuższy okres urlopowy został całkowicie lub częściowo dodany do czasu trwania szkolnych wakacji. Zgodnie z systemem prawnym pracownik może nie otrzymać urlopu w terminie, w którym przypadają wakacje szkolne, ale np. na 3 ostatnie tygodnie września.
- Pracownik może wymagać, by pozostałe dni urlopowe (1 tydzień + 1 dzień) zostały przydzielone łącznie w czasie roku urlopowego zgodnie z wytycznymi w prawie wypoczynkowym.
- Mimo, że to pracodawca decyduje o dacie urlopu, to ma on obowiązek przedyskutować przydzielenie terminu urlopu oraz listy urlopowe z danym pracownikiem albo mężem zaufania (tillitsvalgte). Powinno się to odbyć z dużym wyprzedzeniem przed początkiem urlopu. Rozmowa ma za zadanie dać pracownikowi okazję do przedstawienia swojego stanowiska związanego z urlopem, jednak pracodawca ma ostatnie słowo na temat tego, kiedy urlop zostanie przyznany.
- Jedną z głównych zasad w Ustawie o wypoczynku jest żądanie jak najwcześniejszej (najpóźniej 2 miesiące przed rozpoczęciem urlopu) informacji od pracodawcy w sprawie przydzielenia urlopu. Jeśli na przeszkodzie stoją „istotne powody”, pracodawca może w świetle prawa poczekać dłużej z ustaleniem planów. Jest to typowe, jeśli warunki pracy związane ze zwiększoną intensywnością w danym okresie sprawiają, że plany urlopowe stają się bardzo trudne do przewidzenia.
- Pracodawca ma prawo do zmiany terminu urlopu, nawet po tym, jak termin urlopu został wyznaczony i pracownicy zostali poinformowani. Próg przeniesienia uprzednio ustalonego urlopu na inny termin jest jednak wysoki. Obowiązkiem pracodawcy jest wtedy również zrekompensowanie ewentualnych podatków VAT, które następują po takiej zmianie, jeśli pracownik może owe podatki udokumentować.
Dobrze jest rozmawiać
Wydaje się, że mądrze jest przedyskutować wyznaczenie terminu urlopu z pracodawcą tak szybko, jak to możliwe. Mimo że nie ma wymogu, żeby kończyć urlop w tym samym czasie, w którym kończą się wakacje w szkole, to rozmowa z pracodawcą zwiększy w każdym razie szansę na to, żeby wszyscy byli zadowoleni z daty końca urlopu. Pracodawcy chcą być zazwyczaj elastyczni i zająć się opracowaniem oraz wdrażaniem stałych rozwiązań logistycznych w firmie, które pozwolą na jej sprawne funkcjonowanie podczas urlopu danego pracownika.
Na podstawie: Kan sjefen bestemme når du skal ha ferie? Eksperten har et overraskende svar. – fvn.no