Jeśli doświadczyłeś wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, masz prawo do pewnego rodzaju rekompensaty ze strony Nav lub firmy ubezpieczeniowej. Droga do uzyskania odszkodowania może być jednak skomplikowana. O czym warto pamiętać i jakie kroki należy podjąć w takiej sytuacji?
Arbeidsulykke, arbeidsskade i arbeidssykdom
Wypadek przy pracy (arbeidsulykke) jest sytuacją, w której zostałeś narażony na zewnętrzne, nagłe i nieoczekiwane zdarzenie. Jako wypadek przy pracy może również zostać uznany szczególny stres lub obciążenie zewnętrzne ograniczające się do jednego dnia roboczego lub jednej zmiany, które odbiega od twoich obowiązków zawodowych.
Jako uszczerbek na zdrowiu spowodowany pracą zawodową (arbeidsskade) rozumiemy uraz, chorobę lub śmierć spowodowane wypadkiem przy pracy.
Choroba zawodowa (arbeidssykdom) jest z kolei chorobą, której przyczynę stanowi szkodliwy wpływ wykonywanej pracy. Musi ona być uwzględniona w przepisach o chorobach zawodowych .
Wizyta u lekarza
Pierwszym i najważniejszym krokiem w staraniu się o rekompensatę jest wizyta u lekarza. Każda osoba, która uległa wypadkowi w pracy, powinna jak najszybciej udać się do lekarza, nawet jeśli początkowo nie miała żadnych poważnych objawów. Podczas wizyty postaraj się szczegółowo opisać całe zdarzenie oraz objawy, jakich doświadczasz.
Jeśli w późniejszym etapie pojawią się jakieś wątpliwości co do prawa do rekompensaty, to właśnie dokumentacja medyczna z wizyty bezpośrednio po zdarzeniu będzie miała największe znaczenie. Gdy otrzymasz wówczas zwolnienie lekarskie, upewnij się, że lekarz zaznaczył, iż zwolnienie jest spowodowane wypadkiem przy pracy.
Ponadto warto sporządzać własne notatki dotyczące stanu zdrowia, na przykład opisując konkretne objawy czy prowadząc dziennik. Dobrze jest regularnie chodzić na wizyty do lekarza lub innego pracownika służby zdrowia, aby uzyskać dokumentację potwierdzającą, że objawy nie ustąpiły.
Odpowiedzialność pracodawcy
Według ustawy o środowisku pracy (Arbeidsmiljøloven § 5–1) pracodawca ma obowiązek rejestrować wszystkie urazy i obrażenia powstałe u pracowników w trakcie pracy, a także choroby, które mogą być spowodowane pracą lub warunkami w miejscu pracy. Dlatego upewnij się, że po zdarzeniu został sporządzony szczegółowy raport.
Z kolei wypadki śmiertelne lub powodujące poważne obrażenia ciała pracodawca musi niezwłocznie zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet) oraz na policję.
Zgłoszenie do Nav
Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie poinformować Nav o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej pracownika. Jeśli twój pracodawca tego nie zrobił, możesz zrobić to samodzielnie. Wypadek przy pracy (arbeidsulykke) musi zostać zgłoszony nie później niż rok po zdarzeniu, a choroba zawodowa (arbeidssykdom) – nie później niż rok po poznaniu przyczyny choroby.

Jeśli musisz samodzielnie zgłosić wypadek lub chorobę do Nav, warto zgłosić się o pomoc do twojego związku zawodowego (fagforening). Przedstawiciele związków zawodowych mogą pomóc sporządzić raport o wypadku, upewniając się, że jest on wystarczająco szczegółowy, co będzie miało znaczenie podczas starania się o rekompensatę.
Zgłoszenie do ubezpieczyciela
Istotny jest fakt, że to pracownik musi samodzielnie zgłosić wypadek do firmy ubezpieczeniowej. Nazwę swojego ubezpieczyciela możesz uzyskać w dziale kadr lub u księgowego twojego ostatniego miejsca pracy. Jeżeli Twój pracodawca nie posiadał ubezpieczenia od wypadków przy pracy, musisz skontaktować się z:
Yrkesskadeforsikringsforeininga
Postboks 2551 Solli
0202 Oslo
Pamiętaj jednak, żeby zgłosić roszczenie do swojego ubezpieczyciela najszybciej jak to możliwe, ponieważ firmy ubezpieczeniowe mają krótkie okresy przedawnienia takich roszczeń. Nie musisz od razu wyjaśniać związku przyczynowo-skutkowego.
Jakiego rodzaju rekompensatę możesz otrzymać?
Zatwierdzony wypadek przy pracy lub choroba zawodowa mogą dać ci dodatkowe prawa lub korzystniejsze rozliczenie wsparcia finansowego z Nav. Świadczenie z tytułu wypadku przy pracy dotyczy wyłącznie świadczeń pieniężnych, które przysługują w przypadku choroby, wypadku lub zgonu. Jeśli z kolei twój wypadek przy pracy lub choroba zawodowa mają charakter trwały, możesz ubiegać się o odszkodowanie.
Odszkodowanie (menerstatning) – przysługuje, jeśli w wyniku wypadku przy pracy lub szkodliwego narażenia na czynniki zewnętrzne podczas wykonywania pracy doznałeś poważnego i długotrwałego urazu fizycznego lub psychicznego albo zachorowałeś, a stopień twojej niepełnosprawności nie jest niższy niż 15%; wysokość odszkodowania zależy od stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Zasiłek chorobowy (sykepenger) – zastępuje dochód z pracy, gdy nie możesz pracować z powodu choroby lub wypadku; jeśli przebywasz na zwolnieniu lekarskim z powodu zatwierdzonego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, możesz otrzymać świadczenie z tytułu wypadku przy pracy, co może mieć wpływ na warunki otrzymywania zasiłku chorobowego, okres jego wypłacania, a czasem również na jego wysokość.
Zasiłek rehabilitacyjny AAP (arbeidsavklaringspenger) – aby mieć prawo do zasiłku AAP, twoja zdolność do pracy musi zostać zmniejszona o co najmniej 50%, jednak jeżeli obniżona zdolność do pracy jest spowodowana zatwierdzonym wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, wystarczy, że twoja zdolność do pracy jest obniżona o co najmniej 30%.
Renta (uføretrygden) – zastępuje część twojej zdolności zarobkowej, którą utraciłeś na skutek trwałej choroby lub urazu; aby otrzymać dodatkowe świadczenie z tytułu wypadku przy pracy (który spowodował pełną lub częściową niepełnosprawność), twoja zdolność zarobkowa musi zostać trwale zmniejszona o co najmniej 30%.
Wsparcie finansowe dla najbliższych (pengestøtte til gjenlevende) – wsparcie finansowe, do którego małżonek pozostający przy życiu oraz dzieci mogą być uprawnieni w przypadku zgonu na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; jeśli zmarły cię utrzymywał i sprawowałeś opiekę nad jego dziećmi, możesz także otrzymać wsparcie finansowe, nawet jeśli nie byłeś w związku małżeńskim ze zmarłym.
Emerytura z Narodowego Systemu Ubezpieczeń (alderspensjon fra folketrygden) – ma zapewnić ci dochód po przejściu na emeryturę; jeśli przed przejściem na emeryturę otrzymywałeś świadczenie z tytułu wypadku przy pracy w ramach renty, może to mieć wpływ na wysokość twojej emerytury.
Podstawowe świadczenie (grunnstønad) – ma na celu pokrycie niezbędnych dodatkowych wydatków, których inni nie ponoszą ze względu na trwały uraz, chorobę lub niepełnosprawność; jeżeli uraz lub choroba są spowodowane zatwierdzonym urazem zawodowym albo chorobą zawodową, możesz mieć prawo do podstawowych świadczeń, o ile byłeś członkiem folketrygden w chwili zdarzenia